Ψυχογένεσις

Οι κρίσεις πανικού είναι μια υπερβολική εκδήλωση της φυσιολογικής αντίδρασης του σώματος μπροστά στο φόβο ή στην ταραχή. Κάποιος που έχει διαταραχή πανικού βιώνει συχνά τέτοιες κρίσεις χωρίς προφανή λόγο.

Η κρίση πανικού αναφέρεται στη φυσιολογική αντίδραση στον φόβο ή στην ταραχή, η οποία με τη σειρά της προκαλεί την έκκριση της ορμόνης αδρεναλίνης, ώστε να προετοιμαστεί το σώμα για πάλη ή φυγή από την πηγή του φόβου. Το άτομο που παθαίνει κρίσεις πανικού, φαίνεται πως μερικές φυσιολογικές σκέψεις ή εικόνες ενεργοποιούν το κέντρο φυγής ή πάλης του εγκεφάλου, στέλνοντας αδρεναλίνη σε όλο το σώμα και προκαλεί συμπτώματα όπως εφίδρωση, αύξηση καρδιακών παλμών και υπεραερισμό.

Οι κρίσεις διαρκούν γύρω στα 20 λεπτά και είναι ιδιαίτερα δυσάρεστες για το άτομο, αφού το ίδιο το βιώνει αλλιώς. Αναλυτικότερα το άτομο παρερμηνεύει τα συμπτώματα και νομίζει ότι παθαίνει έμφραγμα ή ακόμα και ότι πεθαίνει. Ο φόβος ενεργοποιεί ακόμα περισσότερο το κέντρο απειλής του εγκεφάλου και παράγεται περισσότερη αδρεναλίνη, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα.

Τα άτομα τα οποία έχουν τακτικές κρίσεις πανικού, φοβούνται την επόμενη φορά που μπορεί να το ξαναζήσουν, έτσι ουσιαστικά ζουν σε μόνιμη κατάσταση «φόβου του φόβου». Κρίσεις πανικού μπορεί για παράδειγμα, να προκληθούν επειδή το άτομο φοβάται τα πλήθη ή τους μικρούς χώρους αλλά συχνά προκαλούνται από εσωτερικά αίτια που δεν έχουν καμία σχέση με τον εξωτερικό κόσμο.

Οι κρίσεις πανικού βέβαια επιφέρουν σωρεία δυσκολιών αφού οι καθημερινές εργασίες ενδέχεται να γίνουν δύσκολες και οι κοινωνικές συναναστροφές αγχωτικές. Όσοι έχουν διαταραχή πανικού συχνά αποφεύγουν συγκεκριμένα μέρη ή δραστηριότητες και το πρόβλημα διαιωνίζεται γιατί το άτομο δεν έχει τη δυνατότητα να διαψεύσει τον φόβο του.

Τα αίτια της κατάστασης αυτής συχνά σχετίζονται με τραυματικές εμπειρίες ζωής, όπως το πένθος, που μπορούν να πυροδοτήσουν αυτή τη διαταραχή. Ορισμένες περιβαλλοντικές συνθήκες, όπως τα υψηλά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα, μπορούν να προκαλέσουν κρίσεις, όπως επίσης και κάποιες ασθένειες, όπως ο υπερθυρεοειδισμός, προκαλούν συμπτώματα που μοιάζουν με εκείνα της διαταραχής πανικού και ένας γιατρός πρέπει πρώτα να τις αποκλείσει πριν κάνει τη διάγνωση.

Ένα άτομο εκλαμβάνει κάτι ως απειλή και αρχίζει να πανικοβάλλεται. Εκδηλώνει σωματικά συμπτώματα, το άγχος και τα συμπτώματα επιδεινώνονται, και έτσι αυξάνεται η πιθανότητα δεύτερης κρίσης

 

 

 

Πηγές:

Χέμινγκς Τζ., Κόλιν Κ., Γκίνσμπεργκ-Γκαντς Τ., Λάζιαν Μ., & Μπλακ Α. (2019). Πως λειτουργεί η ψυχολογία. Εκδόσεις: Κλειδάριθμος, Αθήνα.

American Psychiatric Association (2015), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edition (DSM-V). Washington, DC: American Psychiatric Association.